یکی از مشکلات باغات پسته بخصوص باغاتی که بدون مدیریت و برنامه ریزی پیوند زده شده عدم اطلاع از تعداد درخت نر در باغ هست که متاسفانه سبب کاهش عملکرد می شود. با توجه به اینکه درخت پسته یک درخت دو پایه ای هست یعنی گل نر و ماده روی دو پایه جداگانه قرار گرفته وگرده افشانی توسط باد انجام میشودو معمولا ارقام نر زود گل تر هستند و بین 5 تا 7 روز زودتر باز میشوند لذا  ضروریست در اول فصل بهار یعنی اوایل فروردین باغدار ردیف به ردیف در داخل باغ خود راهپیمایی کرده و درختان نر داخل باغ را علامت گذاری و نیز روی نقشه باغ مشخص کند تا از تعداد درختان نر داخل باغ اطلاع پیدا کند و در صورت کمبود و یا نامنظم بودن ارایش درختان نر اقدامات لازم را انجام دهد. در باغاتی که تعداد درختان نر کم و یا درختان نر زود گل هستند و تا زمان پذیرش گل ماده جهت تلقیح از بین رفته و همچنین در زمان گلدهی هوا بارانی و رطوبت نسبی هوا بالا باشد ضروری است که باغدار از روش گرده افشانی مصنوعی استفاده کند.

روش اول:

-ابتدا از درختان نر شاخه هایی که دارای گل هایی با دو رنگ قرمز و زرد هستند را انتخاب میکنیم زیرا دوره گرده افشانی از قرمزی گل شروع و تا پایان زردی گل ادامه دارد و باید گل های موجود در یک شاخه بطوری باشند که تمام دوره را داشته و بتوانند چندین روز مداومت داشته باشند.

-شاخه های حاوی گل را طوری باید قیچی کرد که کمترین تکان را بخورند چون این عمل باعث خالی شدن گرده ها یکجا در همان منطقه میشود. و هرچه تعداد گل در یک شاخه نازک بیشتر باشد بهتر است.

-شاخه ها باید طوری چیده شوند که وقتی درون بطری آب قرار میگیرند نه بسیار به پایین فرو روند که عملکردشان کاهش یابد و نه بسیار بالا باشند که بر اثر باد تکان های شدید بخورند و تمام گردهایشان فوری خالی شود.

-همانطور که گفتیم هر چه تعداد گل در شاخه بریده شده بیشتر باشد بهتر است و محیط بیشتری از باغ را میتواند پشتبانی کند . قابل ذکر است که آب داخل بطری ها حتما باید آب شیرین و قابل شرب باشد. 

-ظروف آب که حاوی شاخه گل هست را به درختان کم شاخ و بال در هر منطقه باغ آویزان میکنیم تا بهتر باد به آن بوزد و همچنین گرده ها بیشتر در هوا پخش شوند باید قوطی حاوی آب را طوری به درخت محکم کنیم که باد نتواند آن را تکان شدید بدهد .

*نکته مهم در تمامی این مراحل این است که با ظرافت و به آرامی با شاخه های حاوی گل برخورد کنیم تا کمترین تکان را بخورند و گرده آنها یکجا خالی نشود. 

روش دوم  :

به این‌صورت که خوشه‌های نارس گل نر را برداشت کرده و در دمای 25-27 درجه خشک می‌کنند ،سپس دانه‌های گرده خوشه نر را توسط روزنامه گرفته و با آرد سفید (به نسبت 98 درصد آرد و 2 درصد دانه گرده )مخلوط کرده و در شرایط مناسب اقدام به گرده‌افشانی می‌کنند .

روش سوم:

گرده افشانی الکترواستاتیکی یکی از روش‌هایی است که جدیدا معرفی شده است و سابقه زیادی ندارد. استفاده از گرده افشانی الکترواستاتیکی (Electrostatic pollination) در بسیاری از باغات میوه از جمله سیب، بادام، فندق، زیتون و اخیرا در باغات پسته California کارآیی خودش را نشان داده است. بصورت خلاصه دستگاه گرده افشانی الکترواستاتیکی دستگاهی است که دارای نازلهایی دارای بار الکتریکی است و دانه های گرده را در هنگام خروج از نازل باردار می کند و بار ایجاد شده از نظر الکتریکی با بار الکتریکی موجود در گلهای ماده کاملا متضاد است و بنابراین دانه گرده کاملا روی گلهای ماده قرار می گیرد و بنابراین 100 درصد تلقیح انجام می شود.

*گرده افشانی مصنوعی موجب افزایش تعداد خوشه ها، افزایش تعداد دانه در خوشه و کاهش پوکی در پسته می شود.

کارشناس: مهندس سید مهدی صالح آبادی