گونه‌های پیتیوم می‌توانند هم مسئول میرایی قبل و هم پس از سبز شدن باشند. میرایی قبل از سبز شدن زمانی اتفاق می افتد که قبل از جوانه زنی بذر آلوده شود. قارچ اندکی پس از جوانه زنی می تواند منجر به ضعیف شدن ریشه و ساقه در حال رشد و در نهایت مرگ گیاه شود. در مراحل بعدی می تواند منجر به پوسیدگی ریشه و طوقه شود.
گونه های پیتیوم قادر به تولید مثل جنسی و غیرجنسی هستند. ساختارهای غیرجنسی به نام اسپورانژیا حاوی هاگ های متحرک، زئوسپورها هستند که در آب برای یافتن میزبان های جدید حرکت می کنند. اوسپورها ساختارهای جنسی که می توانند مستقیماً باعث پوسیدگی گیاهان شوند یا به عنوان ساختارهایی با دوره غیر فعال طولانی مدت عمل کنند. اوسپورها می توانند به صورت اوسپور در گلدان ها، خاک یا بقایای گیاهی و یا برخی از علف های هرز از جمله تاج خروسی زمستان گذرانی کند و در صورت وجود شرایط مساعد، هاگ ها جوانه زده و بافت های میزبان جدید را آلوده کرده و چرخه بیماری را از سر می گیرد.
شرایط ایده آل برای رشد قارچ این بیماری:
شرایط ایده آل برای این قارچ دمای 27 درجه سانتی گراد یا بیشتر به مدت حداقل 12 ساعت و رطوبت بالای خاک است (0 تا–0.1 bar ) .همچنین خاک های قلیایی با میزان نمک یا سدیم بالا شرایط مطلوبی برای رشد قارچ عامل این بیماری است.
علائم آلودگی بر روی بوته چغندرقند در مراحل ابتدایی رشد:
از علائم این بیماری در مراحل ابتدایی رشد بوته می توان به پوسیدگی آبکی خاکستری رنگ تا سیاه رنگ و حتی در برخی مواقع سفید رنگ بر روی هیپوکوتیل اشاره کرد.
علائم اولیه بر روی غده :
مراحل مختلف از آلودگی بوته
علائم برگی: این بیماری با زرد شدن و پژمردگی از نوک برگ و در نهایت سوختگی کل برگ و حتی ریزش برگ ظاهر شده رنگ برگها از زرد تا نارنجی و برنزه متفاوت است، ممکن این پژمردگی در ابتدا بطور ناگهانی از بین برود اما در نهایت به صورت پژمردگی دائمی ادامه می یابد.
علائم بر روی غده: بافت های پوسیده شده حالت نرم و لاستیکی با رنگ قهوه ای تا سیاه رنگ به صورت مرمری دارند. شروع پوسیدگی اغلب از قسمت دمبرگ ها و یا هر قسمت از غده که دچار آسیب فیزیکی و یا آسیب ناشی از صدمات حشرات و حیوانات است که به صورت لکه های نامنظم و از هم گسسته و با جهت حرکت از جایی که پوسیدگی شروع شده به سمت داخل چغندرقند و سپس با حرکت به سمت بیرونی آن گسترش می یابد. همچنین می تواند سبب پوسیدگی دمبرگ ها و ایجاد شکل ستاره بر روی طوقه چغندرقند شود. ممکن است بر روی غده ضایعات و نکروزهایی تشکیل شود و یا نقاط پوسیده شده توسط میسلیوم های سفید رنگ پوشیده شود.
نکته قابل توجه: گاهی شباهت زیاد این پوسیدگی به پوسیدگی رایزوکتونیایی و پوسیدگی ناشی از کمبود بُر چغندرقند (که به پوسیدگی قلب چغندرقند هم معروف است) سبب می شود تا تشخیص این بیماری به سختی انجام شود. هرچند جهت تشخیص دقیق بیماری به ویژه بیماری های قارچی حتما باید در آزمایشگاه های مخصوص قارچ عامل بیماری کشت داده شود.
روش های مبارزه:
روش مبارزه زراعی:
- استفاده از ارقام مقاوم ( لازم به ذکر است تا کنون رقم مقاومی به این بیماری در ایران وجود نداشته است.)
- زه کشی مناسب خاک
- حذف بوته های آلوده
- حذف علف های هرز
- رعایت بهداشت مزرعه و جلوگیری از جابجایی خاک
روش مبارزه شیمیایی:
سموم شیمیایی مورد استفاده در کشورهای اروپایی و آمریکا با نسبت اثر بخشی خوب به شرح ذیل است:
- استفاده از سم سیازوفامید با دوره تکرار 14 تا 21 روز
- استفاده از سم سیازوفامید + سم آزوکسی استروبین با دوره تکرار 14 تا 21 روز
سموم شیمیایی زیر هم با میزان اثر بخشی متوسط نیز مورد استفاده قرار می گیرند:
- استفاده از سم آزوکسی استروبین + سم پروپیکونازول با دوره تکرار 10 تا 14 روز
- استفاده از سم آزوکسی استروبین + سم تبوکونازول با دوره تکرار 10 تا 14 روز
گرد آورنده: واحد تحقیقات و توسعه شرکت تعاونی کشاورزی بنی الحسین
منابع:
A. Philip Draycott Formerly of Broom’s Barn Research Station, Bury St Edmunds, Suffolk &Sugar Beet UK,(2006),SUGAR BEET, by Blackwell Publishing Ltd.
Ashley Troth, Extension Agent, Agriculture N.C. Cooperative Extension & Lindsey Thiessen, Assistant Professor & Extension Specialist Entomology & Plant Pathology, NCSU Field Crops and Tobacco Pathology Lab in 2019.
Barry J. Jacobsen Department of Plant Sciences and Plant Pathology Montana State University, Bozeman, MT 59717-3150, USA.
Khan MF, Haque ME, Hakk P, Bhuyian MZR, Liu Y, Johnson J, Peters D. First report of Pythium ultimum causing damping-off of Sugar beet (Beta vulgaris. L) in Montana, USA. Plant Dis. 2020 Nov 23. doi: 10.1094/PDIS-10-20-2108-PDN. Epub ahead of print. PMID: 33225812.
