خرطوم کوتاه چغندرقند (Gyllenhal (brevirostris Conorhynchus

خرطوم کوتاه در ابتدای فصل کشت خسارت بیشتری را ایجاد می کند. به طوری که در تراکم بالا گاهی سبب نابودی بوته های جوان شده و کشاورزان را مجبور به واکاری می کند. اگرچه این سرخرطومی در منابع به عنوان آفات مهم ذکر شده اند، اما با توجه به تنوع سرخرطومی ها در مزارع چغندرقند باید اهمیت و شدت خسارت آن مورد بررسی دقیق ترقرار گیرد.

مشخصات ظاهری

رنگ عمومی بدن حشره کامل خاکی و پوشیده از پرزهای قهوه ای مایل به خاکستری بوده و حدود 10 الی 16 میلیمتر طول دارند. خرطوم آنها کوتاه و در محل اتصال سینه به شکم خالهای کوچک سفیدرنگی دیده میشود. تخم در این حشره بیضی شکل، زرد رنگ و حدود یک میلیمتر طول داشته و در زیر پولک سیاه رنگی که از بزاق حشره ماده ترشح میشود بر روی برگها قرار گذاشته میشوند. از این رو به این آفت "خال سیاه" نیز گفته میشود. لارو حشره قوسی شکل، بدون پا، سفید رنگ با سر قهوه ای تا زرد روشن بوده و طول (لاروهای کامل) به 15 میلیمتر میرسد. شفیره ها، سفید رنگ با حدود 15 میلیمتر طول، درون خاک و حفره هایی بیضی شکلی در نزدیکی بوته های چغندرقند تشکیل میشوند.

زیست شناسی

خرطوم کوتاه معمولا به صورت حشره کامل درون خاک و بقایای بوته ها زمستان گذرانی و در ابتدای فصل از پناهگاه زمستانی خارج شده و از برگهای بوته های جوان تغذیه می کند. حشرات کامل تخم های خود را بصورت انفرادی درون بافت برگها جوان چغندرقند قرار داده و روی آنها را با ماده ای می پوشانند که به رنگ سیاه در آمده و بصورت خالهای سیاه رنگ دیده میشوند. بعد از تفریخ تخمها، لاروها برای مدت کوتاهی از برگ تغذیه کرده و سپس وارد خاک شده در کنار ریشه چغندرقند لانه سازی کرده و ضمن تغذیه از ریشه بر رشد و نمو خود ادامه می دهند. دوره زندگی لاروها حدود 70 روز طول می کشد و بعد از آن لاروهای کامل درون لانه های کوزه ای شکل وارد مرحله شفیرگی (حدود دو هفته) میشوند. حشرات کامل بعد از خروج ار لانه های شفیرگی به سطح خاک آمده و شروع به تغذیه و تخم گذاری می کنند. لاروها نسل دوم نیز از ریشه تغذیه میکنند اما به دلیل بزرگ شدن ریشه ها در این مرحله خسارت وارد شده روی بوته ها قابل تحمل میباشد. خرطوم کوتاه میتواند در شرایط مساعد تا سه نسل در سال تولید کند ولی در مناطق سردسیری یک نسل بیشتر ندارد و مهمترین خسارت در نسل اول به زراعت چغندرقند وارد میگردد.

خسارت

خسارت حشرات کامل این آفت در ابتدای فصل بسیار زیاد بوده و با تغذیه از برگهای جوان ممکن است باعث از بین رفتن بوته ها شوند. علاوه بر این خسارت لاروهای نسل اول بر روی ریشه های تازه تشکیل شده چغندرقند خسارت جبران ناپذیری را ایجاد می کند. به طوری که گاهی کشاورزان را مجبور به واکاری مزرعه نیز میسازد.

مدیرت آفت

شخم عمیق پس از برداشت محصول می تواند در کاهش جمعیت آفت برای سال بعد موثر باشد. به علاوه رعایت تناوب مناسب و نیز آیش زمین در کم شدن جمعیت و کاهش خسارت آفت در سال بعد موثر میباشد. کاشت به هنگام و وجین علفهای هرز میزبان نیز بر کاهش جمعیت موثر است. گفته میشود زمینهای شنی (که آب را نگهداری نمی کنند) برای فعالیت آین آفت مناسب تر است که باید مدنظر قرار گیرد. سرانجام آبیاری در زمان ورود لاروها به درون خاک، باعث مرگ و میر آنها شده واز شدت خسارت می کاهد.