کرم طوقه بر یا شب پره زمستانی:

Agrotis segetum

کرم طوقه بر از برگ، ساقه و طوقه گیاهان مختلفی تغذیه می کند. اغلب به گیاهان زراعی شامل ذرت، چغندرقند، پنبه، گوجه فرنگی، خیار، کدو، سیب زمینی، سویا، بادمجان، هویج، گندم های پاییزه، کنجد، تعداد زیادی از علف های هرز، انواع کدوییان تا جوانه های بوته های مو حمله می کند.

گونه های مختلف، رنگ های مختلفی دارند. برخی از آنها سیاه، قهوه ای، خاکستری یا برنزه هستند در حالی که برخی دیگر می توانند صورتی یا سبز باشند. بعضی از آنها دارای لکه ها، نوارهای و حتی رنگ خاک هستند.  حال تشخیص کرم های طوقه بر آسان نیست چرا که  در طول روز در خاک پنهان می شوند.

 در شب، آنها بیرون می آیند و از طوقه گیاهان تغذیه می کنند. بعضی از انواع لاروها از ساقه بالا می روند تا از ساقه های گیاهان بیشتری تغذیه کنند که در این صورت خسارت بیشتری به مزرعه وارد می شود.

لاروهای این آفت روی گیاهچه‌های تازه کشت شده چغندرقند بسیار خسارت‌زا بوده و حتی می‌توانند باعث ازبین‌رفتن کلی مزارع شوند. این آفت با تغذیه از ناحیه طوقه و اندکی از قسمت‌های پایینی آن می‌تواند سبب قطع شدن اندام هوایی و ازبین‌رفتن بوته‌های جوان شود. اما خسارت این آفت فقط محدود به گیاهان تازه سبز شده نیست و می‌تواند روی گیاهان مسن‌تر نیز ایجاد خسارت کنند اما این خسارت محدود به تغذیه از نواحی بالایی غده و ایجاد حفراتی در آن است. این حفرات و زخم‌ها مکان مناسبی برای شروع بیماری‌های خاکزاد چغندر خواهد بود.مرحله خسات زای آفت مربوط به مرحله لاروی است که با تغذیه از طوقه منجر به کف بر کردن گیاهان زراعی می شود. گیاهان آسیب دیده قادر به ادامه رشد نبوده و در همان آغاز فصل از بین می روند.در هنگام روز در زیر کلوخه ها پنهان شده و موقع غروب شروع به فعالیت میکند.

زیست شناسی کرم طوقه بر

زمستان را به صورت لارو سنین آخر در عمق 20-10 سانتی متری خاک می گذرانند. در بهار با مساعد شدن شرایط آب و هوا لاروهای بالغ از عمق زمین به طرف سطح خاک (حدود 6-5 سانتی متر) بالا می آیند و برای خود لانه ای از خاک به شکل گهواره تهیه می کنند و داخل آن تبدیل به شفیره می گردند. دورة شفیرگی 20-15 روز، سپس حشرات کامل ظاهر می شوند. خروج پروانه های نسل زمستانی در طول نیمه دوم فروردین ماه می باشد. حشرات کامل روزها زیر کلوخه ها و بوته ها پنهان شده و اوایل غروب به بعد شروع به پرواز و جفت گیری می کنند. تخمها به صورت تک تک یا در دسته های چند تائی (از 1 تا 8 تائی) در پشت برگ چغندرقند یا علفهای هرز مانند پیچک، سلمه و پنیرک قرار می دهند. یک پروانه ماده به طور متوسط 800 عدد تخم می گذارد. دورة جنینی تخم 5-4 روز بوده، سپس لاروهای جوان از تخم خارج و ابتدا از برگهای جوان تغذیه می کنند و از سن دوم به بعد از ناحیه طوقه تغذیه می نمایند. دورة لاروی حدود یک ماه بوده و در این مدت 5 مرتبه پوست عوض می کنند و سپس در داخل خاک تبدیل به شفیره می شوند. دورة شفیرگی حدود دو هفته و بعد از آن حشرات کامل نسل دوم تقریباً در اواخر خرداد ماه ظاهر می شوند. در این موقع تقریباً ریشه های چغندرقند قوی گردیده است. لذا در این نسل آفت نمی تواند خسارت و صدمه شدیدی وارد کند بنابراین نسل دوم را بیشتر روی سایر محصولات زراعی و علفهای هرز می گذراند. شب پره های نسل سوم آفت که از اواخر مرداد ماه و اوایل شهریور ماه ظاهر می گردند، روی چغندرهای جوانی که به منظور بذرگیری کشت شده اند تخم ریزی می کنند و لاروهای این آفت در شهریور ماه خسارت شدیدی وارد می کنند. این لاروها که اکثراً کامل می گردند و زمستان را تا بهار سال بعد در اعماق خاک می گذرانند بنابراین 3 نسل در سال دارد.

مناطق انتشار و گیاهان میزبان

کرم طوقه بر یا شب پره زمستانی اوایل بهار چون لاروها در مقایسه با مراحل فنولوژیکی گیاه میزبان (مراحل رشد اولیه) نسبتا درشت هستند، لذا خسارت آن ها شدید و چشمگیر است. لاروهای جوان از قسمتهای هوائی میزبان تغذیه کرده و در سنین بالاتر از محله طوقه و یا کمی پایین تر تغذیه نموده و سبب قطع شدن گیاه می شود. از این نظر به آن ها کرم طوقه بر می گویند.

حشره کامل

حشرات بالغ با بال های باز حدود 40 میلیمتر طول دارند. بال های جلویی به رنگ زرد متمایل به قهوه ای تا خاکستری تیره بوده و در روی هر یک از آنها 3 لکه مشخص شامل قاعده ای مثلثی، میانی گرد و انتهایی لوبیایی شکل وجود دارد. بالهای عقبی به رنگ سفید (در نرها) یا خاکستری (در ماده ها) با رگبال های مشخص. حاشیه پایینی بال ها دارای یک نوار سیاه باریک وجود دارد.

تخم

تخم ها به شکل نیم کروی، با قاعده مسطح و قسمت بالایی کم و بیش گنبدی شکل هستند که طرفین جانبی آنها دارای خطوط و تزئینات خارجی است. رنگ آنها ابتدا سفید شیری است، ولی به تدریج روی آنها نقش و نگار قهوه ای رنگی به وجود می آید تخمگذاری به صورت انفرادی و در مواردی در دستجات 16-14 عددی صورت می گیرد. تخمها پس از چند روز ، تفریخ شده و لاروهای سن یک ظاهر و شروع به تغذیه از برگ‌های جوان میزبان میکنند.

لارو

رنگ لاروها بسیار متغیر بوده و از خاکی تا خاکستری و حتی سیاه دیده می شود. لارو کامل قطور،55 میلیمتر. در سطح پشتی بدن یک نوار باریک و روشن کشیده شده است .لاروهای سن یک ابتدا از قسمتهای سبز برگ تغذیه کرده و پس از پوست اندازی در سطح خاک افتاده و خود را به پای بوته رسانده و در زیر خاک کنار طوقه گیاه شروع به تغذیه نموده و سپس طوقه را قطع میکند و در نتیجه ریشه از قسمت هوایی جدا میشود. خسارت این آفت در ابتدای رشد اهمیت دارد زیرا در ابتدای رویش موقعی که بوته ها تازه سبز شده اند قدرت ترمیم گیاهان مذکور کم بوده و در اکثر موارد قادر به جبران خسارت وارده نیست.آگروتیس گونه ای شب فعال است و تمام فعالیتهای زیستی خود را در شب انجام میدهد. تخم‌گذاری آفت به صورت دسته ای یا انفرادی در پشت برگ گیاهان میزبان صورت میپذیرد.در طول پشت بدن لارو یک نوار باریک روشن وجود دارد. پشت سینه اول (روی پیش گرده) یک لکه قهوه ای یا سیاه رنگ پهن وجود دارد در سایر حلقه های بدن لارو، خالهای سیاه زگیل مانندی دیده می شود که روی هریک از آنها یک مو وجود دارد.

شفیره کرم طوقه بر

شفیره کله قندی، حنایی به طول 20-15 میلی متر و در انتها دارای تعدادی خار است. تخم ها حدود 5/0 میلی متر ابتدا سفید شیری و سپس لکه های ای پیدا کرده و در پایان سیاه می شوند. شفیره ها درون گهواره های بیضی شکلی که بوسیله لارو از خاک ساخته میشود در زیر خاک قرار دارند

کنترل کرم طوقه بر

کنترل کرم طوقه بر با پیشگیری آغاز می شود.

از بین بردن علف های هرز و کاشت زودهنگام نیز به جلوگیری از هجوم این آفت کمک می کند. برداشتن بقایای گیاهی یکی دیگر از گزینه های خوب برای کنترل است زیرا تخم هایی که روی بقایای گیاهی گذاشته می شوند با این روش از بین می روند.

اگر به ازای هر یکصد بوته به طور متوسط 10 تا 12 عدد لارو وجود داشته باشد، مبارزه شیمیایی قابل توصیه است. تا حد امکان عصرها سم پاشی کنید زیرا لاروها برای تغذیه از پناهگاه خود خارج می شوند. از سمومی مانند کارباریل و کلروپیریفوس می توانید استفاده کنید.

طعمه پاشی با کارباریل یا سوین 80 درصد، در مراحل اولیه رشد، در زراعت های ردیفی در کنار بوته ها و در زراعت های کرتی در داخل کرت ها به هنگام غروب آفتاب پاشیده می شود.

یکی از امن ترین، موثرترین و سازگار با محیط زیست استفاده از باکتری باسیلوس توریجنسیس برای کنترل کرم طوقه بر است.

ازآنجایی‌که زمستان‌گذرانی این آفات به‌صورت لارو در عمق پایین ۲۰ سانتی متری خاک است، بنابراین استفاده از شخم و یخ آب زمستانه بر روی آنها بسیار مؤثر است. استفاده از سموم دیازینون،کلرپیرفوس و فوزالن برای حشرات بالغ و نیز استفاده از دیازینون و سایپرمترین در خاک به شکل سم آبیاری بسیار مؤثر در کاهش جمعیت‌های بالای این آفت است.

بیولوژیک: زنبور تریکوگراما که پارازیتوئید تخم آفت است.

شیمیایی: طعمه پاشی هنگام غروب