اسید هیومیک می تواند بر ویژگی های فیزیکی و وشیمیایی و بیولوژیکی خاک (از جمله کربن خاک ، PH خاک ، بهبود ساختار و بافت خاک  ، ظرفیت نگه داری آب ،ظرفیت تبادل کاتیونی، فعالیت آنزیم ها ، چرخه نیتروژن ، در دسترس بودن مواد مغذی  و ریزمغذی ها و جذب آن ها ، تولید هورمون گیاهی ، سنتز پروتئین،خواص خاک و عملکرد محصولات زراعی ، جمعیت میکروبی و کاهش انتقال فلزات سنگین و رسوب آن ها ) تاثیر مثبت بگذارد.

 که در نتیجه کاهش دریافت فلزات توسط گیاهان ، اسید هیومیک با افزایش هورمون های رشد مانند اکسین و  سیتوکینگ به افزایش مقاومت در برابر استرس ها ، متابولیسم مواد مغذی و فتوسنتز کمک می کنند و رشد محصول را افزایش می دهد.

مولکول اسید هیومیک

 رابطه بین ساختار و بافت خاک با اسید هیومیک:

اسید هیومیک دارای دو قطب آبدوست و آبگریز است، که هر دو قطب آن در پیوند با سایر مولکول ها نقش موثری را ایفا می کند.

رابطه بین بافت خاک ، ساختار و ظرفیت نگه داری آب بر خاک و گیاهان :

انجام مداوم خاک ورزی و کاشت در زمین هر ساله بر بافت و ساختار خاک تاثیر منفی میگذارد.هیومیک اسید تاثیر مثبتی بر ساختار خاک های تخریب شده دارد.

 ظرفیت تبادل کاتیونی :

توانایی خاک برای نگه داری مواد مغذی بستگی به میزان کاتیون های آن  خاک دارد.افزایش جذب کاتیون های قابل تعویض و فراهم کردن سطوح برگ          وکلوئیدهای معدنی و افزایش انحلال مواد معدنی  OH،COOHبرای تولید

خاک که سطح وسیعی را برای واکنش های شیمیایی ایجاد می کند.

 خاک PH

بر دسترسی مواد غذایی تاثیر می گذارد که این توانایی بستگی به گروه های عاملی و کربوکسیلیک اسید و فنولی دارد.

کربن خاک و فعالیت های آنزیمی :

انتشار کربن می تواند معیار مستقیمی بر سلامت خاک باشد.محتوای کربنی که منجر به تغییرات آب وهوایی و اثرات نامطلوب آن بر محیط زیست می شود.

کربن های موجود در ساختار اسید هیومیک به دلیل اینکه روند تجزیه کند تری دارند یک منبع ثابت در مقایسه با سایر کربن ها هستند.در نتیجه وجود آن ها برای فعالیت های بیولوژیکی خاک بسیار موثر است که شامل هیدرولیز، نیتریفیکاسیون ، آمونیفیکاسیون می باشد.

اوره رایج ترین کود نیتروژن مورد استفاده تولیدکنندگان محصولات زراعی به دلیل مقرون به صرفه بودن آن است.برای اینکه اوره برای جذب گیاه در دسترس باشد ،باید به امونیوم هیدرولیز شود.و بعد آمونیوم به نیترات و نیتروژن .برخلاف نیترات که مستعد شست و شو و از دسترس خارج شدن از گیاه است ،آمونیوم پایدار است.

   در دسترس بودن و جذب عناصر غذایی توسط گیاه : 

بسیاری از مطالعات توانایی اسید هیومیک را بر افزایش در دسترس بودن مواد غذایی خاک نشان می دهد.

گیاهان بیش ترین نیتروژن را به شکل آمونیوم معدنی و نیترات و هم چنین نیتروژن را به شکل اسید آمینه جذب می کنند.که نقش اسید هیومیک در این مورد بسیار حائز اهمیت است.

 جذب نیتروژن و محتوای پروتئین در گیاه :

نیتروژن ماده مغذی بسیار مهمی برای رشد و عملکرد و کیفیت گیاهان است.متابولیسم نیتروژن در گیاهان وابسته به آنزیم هایی است که اشکال نیتروژن در اولین مرحله حیاتی فرایندها نقش دارند.

 پارامترهای زراعی گیاهان :

مانند رشد ریشه ، اندام هوایی ، محتوای کلروفیل برگ و عملکرد گیاه با افزایش تولید هورمون های محرک رشد نشان داده شده است.آنزیم هایی مانند اکسین و سیتوکینین باعث تحریک رشد ریشه و ساقه می شود.

عوامل موثر بر کارآیی اسید هیومیک :

منبع اسید هیومیک :

عوامل مختلفی مانند ترکیب غذایی ، نحوه تولید ، ترکیب گروه عاملی.

 نرخ درخواست :

در شرایط استرس شدید اثر بخشی میزان اسید هیومیک موثر است که در شرایط تنش آبی گیاهان به منبع اسیدهیومیک و نوع محصول در حال رشد هم بستگی دارد.این امر واکنش های مربوط به پرولین را تحریک می کند.

  نوع خاک :

خاک های شنی دارای بافت بزرگتر و ساختار ضعیفی هستند و بنابراین نگهداری ضعیفی از کاربرد خارجی عناصر غذایی و سایر اصلاحات خاک دارند.

 انحلال پذیری :

محلول های قلیایی برای حلالیت اسید هیومیک نامناسب هستند که این امر باعث تغییر ساختار و عملکرد آن ها می شود.

روش های استخراج :

هیومیک اسید تولید شده از زغال سنگ نارس هنوز برای بسیاری از دانشمندان یک چالش است.روش های استخراج کارآمد خاک و دریاچه ها ، به دلیل مقادیر کمتر آنها در این برهه،کاربردهای مزرعه ای بزرگتر که با هدف تجاری تولید می شود ،محدود می کند.استخراج زغال سنگ به دلیل ذخایر گسترده تر آن ها به ویژه در مناطق تولیدکننده نفت انجام می شود.

اسید هیومیک در دهه های گذشته به دلیل نقش بی شمار در رشد گیاه ،پارامترهای زراعی و تحمل تنش و سلامت خاک شناخته شده است.