به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات خاک و آب کشور، فرهاد مشیری معاون برنامه ریزی و پشتیبانی و رئیس بخش تحقیقات حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه موسسه تحقیقات خاک و آب کشور در گفتگو با خبرگزاری صدا و سیما گفت: فرسایش، شوری، کمبود مواد آلی و کاهش بنیه غذایی از چالش‌ها و تهدیدات پیش روی خاک کشاورزی کشور است.
وی افزود: خاک یک منبع طبیعی خدادادی است که کارکرد‌های مختلفی دارد و بر اثر فرآیند‌های هوا دیدگی سنگ‌های مادری کره زمین تشکیل می‌شود.
مشیری بیان کرد: یکی از مهمترین کارکرد‌های خاک تولید غذای انسان‌های است به طوری که ۹۵ درصد غذای بشر در تمام دنیا از خاک تامین میشود و ما فعلا متکی به خاک هستیم.
معاون برنامه ریزی موسسه خاک و آب در ادامه گفت: مدیریت خاک باید بهینه باشد و با شرایط و طبیعت خاک سازگاری داشته باشد، اما این مدیریت خاک چه در دنیا و چه در ایران نامناسب است و خاک با چالش‌های مختلفی روبرو هست.
مشیری افزود: یکی از مهمترین چالش‌هایی که در خاک‌های ایران با روبرو هستیم مسئله فرسایش خاک است و ما در این موضوع جزء کشور‌های رتبه اول در جهان هستیم و تقریبا ۲.۵ برابر کشور‌های آسیایی تا ۶ برابر برخی از کشور‌ها با فرسایش خاک روبرو هستیم و این به دلیل مدیریت نامناسب خاک در اراضی کشاورزی یا نبود پوشش گیاهی مناسب برای حفظ و حراست از پوشش گیاهی در عرصه‌های طبیعی مانند مراتع و جنگل‌ها است که حدود ۱۶ تن در هکتار در سال هست که عدد بالایی است و طبق برنامه‌ای که در برنامه هفتم پیش بینی شده قرار است این میزان به ۱۲ تا ۱۳ تن در هکتار در سال برسد یعنی باید بیست درصد میزان فرسایش را کاهش دهیم.

رئیس بخش تحقیقات حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه موسسه خاک و آب اضافه کرد: شور شدن خاک‌ها در ایران دومین مسئله چالش در کشور ما است که عامل انسانی دارد و علت آن آبیاری‌های بی رویه و نامناسب است که شوری را وارد خاک می‌کند. 
وی بیان کرد: تقریبا ۲۰ تا ۳۰ سال پیش گزارش‌هایی که توسط موسسه خاک و آب منتشر می‌شد محققان مختلف حدود ۲۰ درصد از اراضی حوزه کشاورزی را جزء دسته خاک‌های شور عنوان می‌کردند، اما امروز این مقدار به ۴۰ درصد رسیده است و طبق آخرین گزارش‌های موسسه خاک متاسفانه از نظر توسعه شوری وضعیت مناسبی نداریم و بخش زیادی از این مسئله استفاده از آب‌های زیرزمینی ژرف و یا عمیق‌تر است که معمولا از کیفیت نامناسبی برخوردارند و وقتی که با آب‌های بی کیفیت و نامناسب آبیاری انجام می‌شود این موضوع منجر به تجمع نمک در خاک و یا مسئله شوری می‌شود که برای این موضوع باید فکری شود.
معاون برنامه ریزی موسسه خاک و آب در ادامه گفت: آب در حالت طبیعی حاوی املاح مختلف است و آب مقطر در طبیعت وجود ندارد و در آب‌ها معمولا درجات مختلفی از نمک‌های مختلف به صورت طبیعی حل شده و اگر نمک و املاح از یک دسیزی متر کمتر باشد این آب قابل شرب خواهد بود، اما اگرتا سه دسیزی متر بالاتر برود آب از کیفیت لازم برخوردار نیست یعنی مقدار املاح و نمک آن افزایش پیدا میکند و این آب وقتی وارد خاک می‌شود خاک این هارا جذب کرده و در خود نگه می‌دارد که این امر موجب شوری خاک می‌شود.

مشیری اظهار کرد: سومین چالش و تهدید خاک کمبود کربن آلی در خاک است و کربن آلی خاک قلب حاصلخیزی خاک و کیفیت آن محسوب می‌شود، چون عمده فعالیت‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی و کارکرد‌هایی که از خاک سراغ داریم اینها به وجود کربن آلی در داخل خاک معطوف هست به عنوان مثال، چون بحث پایش وضعیت حاصل خیزی خاک‌ها در موسسه آب و خاک پیگیری می‌شود، ۱۰ سال پیش در استان قزوین نمونه برداری و کیفیت سنجی شد و این عمل جدیداً تکرار شد که همکاران ما به علت کمبودکربن آلی خاک با سفتی و سختی خاک مواجه شدن و برای کندن خاک مجبور به استفاده از هیلتی شدند و علت آن آبیاری نامناسب، مدیریت‌های کشاورزی نامناسب، شخم و شیار خیلی شدید است که باید این موضوع مدیریت مناسب شود.
 وی افزود: حدود ۶۰ درصد از خاک‌های کشاورزی ایران کمتر از یک درصد کربن آلی دارند و این درصد خاک کشور از نظر حاصلخیزی ناپایدار است و دربرنامه یا سند امنیت غذایی قرار است این ۶۰ درصد به ۳۰ درصد برسد.

این عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب بیان کرد: چهارمین چالش یا تهدید خاک مسئله کاهش بنیه غذایی خاک‌ها است عناصر غذایی را ما از خاک به دلایل کشت و زر زیاد خارج کردیم به ازای آن کود شیمیایی یا کود‌های آلی یا عناصرغذایی به خاک وارد نکردیم و یک ناترازی بوجود آمده یعنی آنچه را از خاک بیرون کشیدم دیگر به آن برنگرداندیم.
مشیری در ادامه افزود: خاک‌های کشور ما حدود ۷۰ درصد کمبود فسفر، حدود ۳۰ درصد کمبود پتاسیم و حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد کمبود روی و آهن دارند و از لحاظ وضعیت کربن آلی خاک هم که وضعیت خوبی نداریم.

معاون برنامه ریزی موسسه تحقیقات خاک و آب در پایان گفت: علاوه بر موراد ذکر شده، امروزه تغییرات کاربری اراضی هم به نوعی تهدید برای خاک‌های حوزه کشاورزی محسوب می‌شود.

آدرس سایت : http://www.swri.ir/fa-IR/DouranPortal/1/news