عملکردهای اصلی بور در گیاهان
بور نقش کلیدی در طیف وسیعی از عملکردهای گیاهی ایفا میکند، از جمله تشکیل و پایداری دیوار سلولی، حفظ یکپارچگی ساختاری و
عملکردی غشای بیولوژیکی، حرکت قند یا انرژی به سمت قسمتهای در حال رشد گیاهان و گردهافشانی و تولید دانه. همچنین مقدار کافی
بور برای تثبیت نیتروژن مؤثر و گرهزایی در محصولات لگوم ضروری است .
کمبود بور معمولاً منجر به بذرهای گرده خالی، کاهش شادابی گرده و تعداد کمتر گلها در هر گیاه میشود. تأمین کم بور همچنین میتواند
رشد ریشهها را متوقف کند، همانطور که در تصاویر سویا و کانولا نشان داده شده است )
تحلیل گیاه برای تشخیص میزان بور
برای تعیین وضعیت تغذیهای بور در گیاه، نمونهبرداری و تجزیهوتحلیل برگهای جوانتر توصیه میشود. معمولاً سطح کافی بور در بافتهای
خشک برگ بین ۲۵ تا ۷۵ قسمت در میلیون (ppm) است که مقدار قابلتوجهی برای بسیاری از محصولات کشاورزی محسوب میشود.
بهطور کلی، زمانی که مقدار بور در برگها کمتر از ppm ۲۵ باشد، بهویژه در محصولات با نیاز بالای بور مانند یونجه، چغندرقند، سیبزمینی،
آفتابگردان، سویا و کانولا، استفاده از کود بور در خاک توصیه میشود .

علائم کمبود بور
بیشتر گیاهان قادر به انتقال بور از بافتهای رویشی به سمت بافتهای مریستمی فعال مانند شاخهها، نوک ریشهها، گلها، بذرها یا میوهها
نیستند. در عوض، انتقال بور عمدتاً از طریق آوند چوبی و بر اساس تعریق انجام میشود. به همین دلیل، علائم کمبود بور ابتدا در بافتهای
جدید و در حال رشد گیاه مانند برگهای جوان و ساختارهای تولیدمثلی ظاهر میشود

گیاهان یونجه که با کمبود بور (چپ) و تأمین کافی کود بور (راست) رشد کرده‌اند

در شرایط کمبود شدید بور، رشد محدود و مرگ نقاط مریستمی که محل رشد فعال گیاه هستند، رایج است. سایر واکنشهای شایع شامل
کاهش طول ریشه، عدم تشکیل بذر در گلها و سقط میوه میباشد. تأمین ناکافی بور ممکن است گردهافشانی و تشکیل بذر را نیز تحت تأثیر
قرار دهد، بدون اینکه علائم کمبود برگها بهوضوح قابل مشاهده باشد .
عوامل خاکی مؤثر بر کمبود بور در گیاهان
کمبود بور در خاکهای شنی و اسیدی با مواد آلی کم بسیار شایع است، زیرا احتمال شستشوی بور در این شرایط بالا است. همچنین،
خاکهایی با ظرفیت جذب و نگهداری بالا ( مانند خاکهای دارای pH بالا و غنی از کانیهای رسی و اکسیدهای آهن یا آلومینیوم ) نیز معمولاً
با کمبود بور مواجه میشوند .
در بیشتر گیاهان، تحرک بور در آوند آبکش )فلوئم( بسیار ضعیف است؛ بنابراین، بور موجود در بافت برگ نمیتواند بهطور مؤثر به اندامهای
زایشی گیاه )مانند جوانهها، گلها، بذرها و نوک شاخهها( منتقل شود. به دلیل این تحرک پایین، حفظ بور محلول در محلول خاک در تمام
مراحل رشد گیاه، بهویژه در مرحله زایشی )مانند تشکیل بذر(، برای تغذیه بهینه گیاه حیاتی است .
عوامل محیطی مؤثر بر کمبود بور
عواملی که تعرق گیاه را کاهش میدهند، مانند رطوبت بالای هوا و رطوبت کم خاک، تأثیر منفی بر انتقال بور از طریق آوند چوبی دارند .
دورههای طولانی خشکسالی باعث کاهش جذب بور میشوند، زیرا :
رشد ریشه را محدود میکنند،
عرضه بور از ذخایر ماده آلی خاک را کاهش میدهند،
انتشار و انتقال بور به سطح ریشه را کاهش میدهند .
گیاهانی که دچار کمبود بور هستند، نسبت به آسیب ناشی از شدت بالای نور حساسترند، بهویژه در روزهای طولانی، گرم و آفتابی 

رشد گیاهان آفتابگردان با تأمین کافی و کمبود بور تحت شرایط نوری کم و زیاد. گیاهانی که دچار کمبود بور هستند، در برابر نور شدید به سرعت آسیب می‌بینند

در شرایط کمبود بور، استفاده از انرژی نوری جذبشده در فتوسنتز بهطور قابلتوجهی کاهش مییابد، که این امر منجر به افزایش انرژی اضافی
و در نهایت آسیب به برگها میشود. همچنین، دمای پایین خاک میتواند جذب بور توسط ریشهها را کاهش دهد .
بور کافی برای بهبود جذب فسفر و پتاسیم توسط ریشه
مطالعات نشان دادهاند که تغذیه مناسب با بور باعث بهبود جذب فسفر (P) و پتاسیم (K) توسط ریشهها میشود. این اثر از طریق حفظ
عملکرد مناسب ( فعالیت ATPase) و ساختار غشای سلولی ریشه صورت میگیرد .
نقش بور در رشد قارچهای مایکوریزا نیز بسیار مهم است، زیرا این قارچها به جذب فسفر توسط ریشهها کمک میکنند .
در آزمایشهای کوتاهمدت روی گیاه ذرت، مشخص شد که کاهش جذب فسفر و پتاسیم در شرایط کمبود بور، تنها یک ساعت پس از افزودن
بور به محیط رشد، مجدداً به سطح طبیعی بازمیگردد .
همچنین شواهد تجربی نشان میدهند که تأمین کافی بور در گیاهانی که در خاکهای اسیدی با pH پایین رشد میکنند، میتواند به کاهش
سمیت آلومینیوم کمک کند .
نکاتی برای پیشگیری از کمبود بور
. ۱ آزمایش خاک: هر دو سال یکبار، خاک مزارع خود را آزمایش کنید تا سطح مواد مغذی را بررسی کرده و کمبودهای احتمالی را شناسایی
کنید .
. ۲ مقایسه نیازهای تغذیهای با اهداف عملکردی: میزان عناصر مورد نیاز را با عملکرد مورد انتظار محصول خود مقایسه کنید و با یک کارشناس
تغذیه گیاهی مشورت نمایید .
. ۳ مدیریت دقیق مصرف بور: از آنجایی که مرز بین کمبود و سمیت بور بسیار باریک است، مهم است که مقدار مناسبی از این عنصر را با نرخ
صحیح و از منبع مناسب به خاک اضافه کنید .
4 . استفاده از کودهای حاوی بور با توزیع یکنواخت